8 kwietnia odbyło się wysłuchanie publiczne w sprawie rewizji Krajowego Planu Odbudowy. Jedną ze zmian ma być wzmocnienie działań na rzecz rolnictwa i systemu żywności i wsparcie finansowe dla rolnictwa i produkcji żywności. Morgan Janowicz i Szymon Żugaj z Green REV Institute odnieśli się do zaplanowanej interwencji.

Morgan Janowicz: „w uzasadnieniu działań przedstawiono jedynie fragmentaryczną analizę sytuacji co powoduje, że planowane rozwiązania i interwencje będą po prostu nieskuteczne, albo doprowadzą do jeszcze większych kryzysów.

Rolnicy i rolniczki są grupą, która w największym stopniu i najszybciej odczuwa brak działań na rzecz klimatu, planety i odbudowy bioróżnorodności. Interwencje w obszarze rolnictwa powinny koncentrować się na transformacji rolnictwa i systemu żywności i przechodzenia do systemów roślinnych dla ludzi. Rezygnacja z prośrodowiskowych wymagań w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, czy blokowanie rozporządzenia dot. odbudowy zasobów przyrodniczych przyniosą skutek odwrotny do deklarowanego – rosnącą presję klimatyczną na rolników i rolniczki, spadki dochodów z rolnictwa i wzmacniania dużych graczy na rynku rolnym. W ciągu 20 lat w Polsce liczba gospodarstw rolnych zmniejszyła się o ponad połowę. 

Jest to globalny trend, w ramach którego naszą żywność produkują koncerny, czego konsekwencją jest kryzys klimatyczny, społeczny i środowiskowy. Zgoda rządzących na tzw. spichlerze świata skutkuje kryzysami takimi jak obecny związany z importem zbóż z Ukrainy, zaś budowanie bezpieczeństwa żywnościowego na systemie produkcji zwierzęcej jest nie tylko nieefektywne  – jest także niebezpieczne. Do 2030 r. straty w plonach mogą być 4,5-krotnie wyższe. Do 2050 r. świat może stanąć w obliczu niedoborów ryżu lub pszenicy co drugi rok, przy czym prawdopodobieństwo niedoborów soi i kukurydzy będzie jeszcze wyższe. W 2022 roku globalny głód dotknął nawet 783 milionów ludzi, co oznacza wzrost o 122 miliony w porównaniu z poziomem sprzed pandemii w 2019 roku.  Rolnictwo zwierzęce, wyjątkowo nieefektywny system żywienia globalnej populacji ludzkiej, zagraża bezpieczeństwu żywnościowemu i drugiemu celowi zrównoważonego rozwoju ONZ, jakim jest położenie kresu głodowi na świecie. Na każde 100 kalorii podawanych zwierzętom w postaci zbóż, zaledwie 17-30 kalorii trafia do ludzkiego łańcucha pokarmowego w postaci mięsa. Kryzys klimatyczny już zmniejszył globalny wzrost wydajności rolnictwa (Ortiz-Bobea i in., 2021, 306-312), a bez podjęcia dalszych działań w zakresie emisji gazów cieplarnianych nastąpi dalsza eskalacja chronicznego głodu. Te dane są dostępne dla nas wszystkich. W szczególności dla osób, które za pomocą wsparcia finansowego decydują o tym jaka będzie przyszłość rolnictwa w Polsce. Te decyzje muszą opierać się na trosce o rolników i rolniczki, nie o biznesy. Te decyzje muszą uwzględniać dobro i interes osób konsumenckich, a nie lobbystów. Chcemy, żeby środki z KPO były wydatkowane w obszarze żywności zgodnie z ideą transformacji, sprawiedliwej transformacji systemu żywności, pozwalały na przechodzenie do zrównoważonego rolnictwa i wspierały tych, którzy produkują żywność dla ludzi jednocześnie troszcząc się o środowisko, planetę i zwierzęta”

Credit: unsplash